Hà Nội đang dẫn đầu thị trường AI Việt Nam như thế nào?

Trong nhiều năm gần đây, Hà Nội không chỉ giữ vai trò trung tâm chính trị hành chính mà còn nổi lên như một điểm sáng công nghệ, đặc biệt trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI). Khi đầu tư vào AI tại Việt Nam bùng nổ vốn, nhân lực, nghiên cứu đều đổ mạnh Hà Nội đang đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc định hình tương lai AI quốc gia. Vậy điều gì đã giúp thủ đô dẫn dắt thị trường AI Việt Nam?

1. Bối cảnh: Vì sao Hà Nội trở thành tâm điểm AI

Sự dẫn dắt của Hà Nội trong thị trường AI Việt Nam không phải ngẫu nhiên. Theo báo cáo của Ken Research, khu vực phía Bắc (bao gồm Hà Nội) chiếm vị thế lớn trong thị trường AI nhờ sự tập trung của các cơ quan nhà nước, trung tâm nghiên cứu, cùng mạng lưới công ty công nghệ.

Thêm vào đó, dòng vốn AI tại Việt Nam đang tăng mạnh: tại Hội nghị Vietnam Innovation & Private Capital (VIPC) năm 2025 tổ chức ở Hà Nội, báo cáo công bố đầu tư cho các công ty AI đã tăng từ 10 triệu USD (năm 2023) lên 80 triệu USD trong năm 2024. Đây là minh chứng rõ ràng cho việc AI không còn là xu hướng mà đã trở thành trọng tâm phát triển công nghệ tại Việt Nam, với Hà Nội là trung tâm quan trọng.

2. Những “ông lớn công nghệ” có trụ sở tại Hà Nội dẫn dắt làn sóng AI

Một trong những nền tảng mạnh mẽ nhất giúp Hà Nội dẫn dắt thị trường AI chính là sự hiện diện của các công ty công nghệ lớn.

• FPT Corporation, một đại gia công nghệ có trụ sở ở Hà Nội, là một trong những ông lớn AI hàng đầu Việt Nam. FPT phát triển nhiều sản phẩm AI: từ nền tảng FPT.AI (chatbot, xử lý ngôn ngữ tự nhiên, voice recognition) tới các giải pháp doanh nghiệp ứng dụng Machine Learning, Big Data.
• Hơn nữa, FPT còn đang đẩy mạnh đầu tư khi hợp tác với Nvidia để xây dựng “AI factory” dùng chip Nvidia – một động thái chiến lược lớn cho R&D và phát triển AI quy mô cao.
• Viettel, tập đoàn viễn thông vốn cũng có trụ sở chính ở Hà Nội, là một nhân tố AI quan trọng nhờ khả năng sử dụng AI trong quản lý mạng, phân tích dữ liệu lớn, và ứng dụng trong các giải pháp smart city, an ninh và viễn thông.
• Bkav, công ty an ninh phần mềm đến từ Hà Nội, cũng đóng góp vào lĩnh vực bảo mật AI và phần mềm thông minh, dù nổi tiếng hơn với chống virus nhưng cũng là một phần của hệ sinh thái công nghệ cao tại Hà Nội.

Sự hội tụ của các “ông lớn AI” ở Hà Nội không chỉ tạo ra nguồn lực tài chính mạnh mà còn tạo ra một hệ sinh thái nghiên cứu – phát triển AI, từ R&D, thử nghiệm đến thương mại hóa.

3. Startup AI tại Hà Nội: Từ khởi đầu đến tăng trưởng

Không chỉ các công ty lớn, rất nhiều startup AI cũng xuất phát hoặc có hoạt động chủ lực tại Hà Nội, góp phần làm phong phú hệ sinh thái AI ở thủ đô:

• Vbee, startup nổi tiếng xử lý tiếng nói (speech-to-text, callbot, chatbot) bằng AI, được thành lập bởi người Hà Nội, đã phục vụ hàng trăm doanh nghiệp và có hàng triệu người dùng, tạo nên một nền tảng ngôn ngữ AI rất gần thị trường trong nước.
• AI Hay, nền tảng hỏi đáp sử dụng Generative AI, là một cái tên nổi bật khi gọi vốn lớn và có tầm ảnh hưởng mạnh mẽ. Công ty này được đầu tư bởi AWS Accelerator, đồng thời nhận hỗ trợ từ Google, Nvidia và AWS để phát triển mô hình AI cung cấp nội dung kiến thức và tương tác cho người dùng tiếng Việt.
• Các startup AI khác cũng ngày càng nhiều, và dòng vốn vào AI-tập trung startup Việt Nam đã bùng nổ. Theo báo cáo, đầu tư tư nhân vào AI tại Việt Nam đã tăng tám lần chỉ trong một năm.

Sự hiện diện của các startup AI tại Hà Nội không chỉ tạo ra động lực đổi mới công nghệ mà còn giúp thu hút nhân lực trẻ, chuyên gia AI, và quỹ đầu tư, bắt đầu hình thành một trung tâm khởi nghiệp AI thực sự.

4. Cơ sở hạ tầng học thuật & nghiên cứu AI tại Hà Nội

Một phần quan trọng trong việc dẫn dắt AI của Hà Nội đến từ hệ thống học thuật. Thủ đô có nhiều trường đại học lớn, viện nghiên cứu như Đại học Bách Khoa (HUST), Viện Công nghệ Thông tin, các trung tâm nghiên cứu AI, xử lý ngôn ngữ tự nhiên, Machine Learning… Điều này giúp đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và là nơi phát triển các mô hình AI cho người Việt.

Bên cạnh đó, các mô hình nghiên cứu AI-VN như VinaLLaMA – một mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) được huấn luyện cho tiếng Việt – và các công trình khác về xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP) là minh chứng cho năng lực nghiên cứu AI tại Việt Nam.

Các nghiên cứu như PhoBERT – mô hình ngôn ngữ lớn dành riêng cho tiếng Việt – cũng được phát triển bởi các nhóm nghiên cứu có liên hệ với Hà Nội.

Nhờ nền tảng học thuật vững chắc, Hà Nội trở thành nơi hình thành nhiều sản phẩm AI mang tính nghiên cứu cao, phục vụ từ startup đến doanh nghiệp quy mô lớn.

5. Hỗ trợ Chính phủ và vốn đầu tư đổ về Hà Nội

Một yếu tố quan trọng khác giúp Hà Nội dẫn đầu là sự hỗ trợ của nhà nước và dòng vốn đầu tư. Hà Nội thường xuyên là nơi tổ chức các hội nghị đổi mới sáng tạo, AI, công nghệ cao. Các quỹ đầu tư trong nước và quốc tế cũng đánh giá cao khả năng phát triển AI tại Hà Nội vì cơ sở nghiên cứu, nguồn nhân lực và hệ thống doanh nghiệp công nghệ lớn.

Ngoài ra, như đã đề cập, đầu tư vào AI tại Việt Nam tăng mạnh — từ 10 triệu USD năm 2023 lên 80 triệu USD năm 2024.

Sự kiện này không chỉ thu hút các quỹ mạo hiểm mà còn giúp khuyến khích các doanh nghiệp lớn đặt trung tâm R&D, văn phòng AI tại Hà Nội.

Thêm vào đó, các tổ chức như VINASA (Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam) đặt trụ sở tại Hà Nội cũng góp phần thúc đẩy phát triển AI trong hệ sinh thái doanh nghiệp phần mềm.

6. Đối tác quốc tế: Hà Nội là “cầu nối” AI toàn cầu

Hà Nội còn là điểm cầu quốc tế cho các công ty công nghệ lớn muốn đầu tư vào Việt Nam. Ví dụ, Qualcomm vừa khai trương trung tâm R&D AI tại Việt Nam, với sự chú trọng vào phát triển các ứng dụng AI cho điện thoại, IoT, xe hơi…

Việc đặt trung tâm R&D tại Hà Nội là minh chứng cho tiềm năng nhân lực công nghệ cao và cơ sở hạ tầng nghiên cứu của thành phố.

Bên cạnh đó, các công ty như Nvidia cũng đã tăng cường hợp tác với các doanh nghiệp Việt, đặc biệt là doanh nghiệp công nghệ lớn tại Hà Nội như FPT hay Viettel.

Những mối quan hệ này không chỉ mang vốn, mà còn công nghệ, kỹ năng và tiêu chuẩn quốc tế về AI.

7. Ứng dụng AI trong thực tế tại Hà Nội

AI tại Hà Nội không chỉ nằm trên giấy tờ hay trong phòng lab, mà đã bắt đầu được đưa vào nhiều ứng dụng thực tiễn:

• Chatbot, trợ lý ảo, hệ thống tự động hoá chăm sóc khách hàng được triển khai trong các doanh nghiệp công nghệ lớn và dịch vụ.
• AI trong phần mềm doanh nghiệp và tự động hóa: FPT, Viettel cung cấp giải pháp AI để xử lý dữ liệu lớn, dự đoán xu hướng, tối ưu hoá sản xuất và vận hành.
• AI trong Smart City: Với mục tiêu thành phố thông minh, Hà Nội có tiềm năng ứng dụng AI để quản lý giao thông, giám sát môi trường, phân tích dữ liệu dân số…
• Ứng dụng ngôn ngữ Việt bằng AI: Startup như Vbee giúp doanh nghiệp tạo chatbot, voicebot tiếng Việt chất lượng cao. AI Hay cung cấp nền tảng nội dung, hỏi đáp dựa trên GenAI.

Nhờ vậy, Hà Nội không chỉ là nơi tạo ra công nghệ, mà còn là nơi thử nghiệm và triển khai các ứng dụng AI khả thi cho thị trường Việt Nam.

8. Thách thức & rủi ro đối với vị thế AI của Hà Nội

Tuy Hà Nội có nhiều lợi thế lớn, nhưng để duy trì vị thế dẫn dắt, thành phố cũng phải giải quyết nhiều thách thức:

1. Chất lượng nhân lực cao: Mặc dù có nhiều trường kỹ thuật và đại học lớn, nhưng việc đào tạo chuyên sâu về AI (như học lớn ngôn ngữ, LLM, AI Agent) vẫn còn hạn chế. Điều này có thể làm chậm tốc độ đổi mới nếu không có đào tạo chuyên sâu và thu hút nhân tài quốc tế.
2. Chi phí R&D cao: Việc duy trì trung tâm nghiên cứu AI, mua server GPU, chi phí năng lượng và đội ngũ R&D cao là áp lực lớn. Nếu doanh nghiệp nhỏ hoặc startup không có nguồn lực mạnh dễ gặp khó khăn.
3. Bảo mật dữ liệu và quy định pháp lý: AI phát triển nhanh kéo theo các vấn đề về quyền riêng tư, dữ liệu cá nhân và an ninh mạng. Nếu không kiểm soát tốt, rủi ro bảo mật có thể làm giảm niềm tin đối với các ứng dụng AI.
4. Tính thương mại hoá: Một số nghiên cứu AI vẫn dừng ở mức proof-of-concept mà chưa thể thương mại hoá quy mô lớn. Việc đưa các mô hình như LLM tiếng Việt vào ứng dụng thực tế vẫn là bài toán.
5. Cạnh tranh nội địa và quốc tế: Không chỉ FPT hay các startup nội, các “ông lớn” quốc tế cũng nhòm ngó Việt Nam. Nếu Hà Nội không giữ được lợi thế chi phí, nhân lực và hạ tầng, dễ bị lấn át.

9. Dự báo & chiến lược cho doanh nghiệp và nhà đầu tư

Dựa trên các phân tích, trong 5–10 năm tới, Hà Nội có thể tiếp tục dẫn dắt thị trường AI Việt Nam nếu:

• Doanh nghiệp AI lớn tiếp tục mở trung tâm R&D tại Hà Nội, hợp tác với các trường đại học, viện nghiên cứu để tạo ra sản phẩm AI “made in Việt Nam” mang tính cạnh tranh cao.
• Startup AI tiếp tục nhận vốn đầu tư, đặc biệt ở các lĩnh vực như Generative AI, ngôn ngữ tiếng Việt, AI Agent, Smart City.
• Chính phủ tiếp tục hỗ trợ cơ chế cho phát triển AI: ưu đãi thuế, quỹ hỗ trợ, hợp tác quốc tế, quy định dữ liệu.
• Hạ tầng GPU / máy chủ được phát triển mạnh hơn, chi phí sử dụng giảm, tạo điều kiện cho R&D AI quy mô lớn.
• Hệ sinh thái ứng dụng AI được mở rộng: từ doanh nghiệp sang chính quyền, từ trung tâm doanh nghiệp sang người dân, với các giải pháp thực tế.

Nếu các điều kiện này được đáp ứng, Hà Nội không chỉ là trung tâm khởi nghiệp AI mà sẽ là điểm sáng AI hub khu vực Đông Nam Á.

Kết luận

Hà Nội đang dẫn đầu thị trường AI Việt Nam vì hội tụ rất nhiều lợi thế chiến lược: nhân lực chất lượng cao, các công ty công nghệ lớn, startup sáng tạo, cơ sở hạ tầng nghiên cứu và hạ tầng đầu tư quốc tế. Đầu tư vào AI ở đây không chỉ là đầu tư công nghệ, mà là đầu tư vào tương lai đổi mới quốc gia.

Tuy nhiên, để giữ vững vị thế này, Hà Nội cần tiếp tục giải quyết các thách thức hiện hữu: chi phí R&D, quy định dữ liệu, đào tạo nhân tài, và phát triển các ứng dụng AI sâu rộng hơn. Nhà đầu tư, doanh nghiệp khởi nghiệp và chính quyền đều cần phối hợp để gìn giữ và phát huy vai trò là AI hub của Việt Nam.