Chuyên gia marketing: Làm thương hiệu nội địa đừng sao chép Hàn Quốc

Những năm gần đây, làn sóng văn hóa và mỹ phẩm Hàn Quốc – K-Beauty, K-Fashion, K-Culture – lan rộng toàn châu Á. Việt Nam không nằm ngoài ảnh hưởng đó. Rất nhiều thương hiệu nội địa khi xây dựng định vị, thiết kế bao bì, phong cách truyền thông đều có xu hướng noi theo mô hình Hàn Quốc: từ kiểu màu pastel, concept “clean beauty”, hình ảnh idol, đến cách kể câu chuyện thương hiệu. Nhưng theo chia sẻ của nhiều chuyên gia marketing, việc sao chép phong cách Hàn Quốc không chỉ là con đường ngắn hạn mà còn chứa đựng nhiều rủi ro: thương hiệu dễ hòa lẫn, không tạo dấu ấn riêng và cuối cùng đánh mất bản sắc địa phương – yếu tố quan trọng nhất để thương hiệu Việt bền vững trong dài hạn.

Trong một thị trường cạnh tranh khốc liệt, sự khác biệt chính là yếu tố sống còn. Và nếu hàng chục thương hiệu Việt cùng chạy theo phong cách Hàn Quốc, sự khác biệt đó sẽ biến mất hoàn toàn. Thương hiệu nội địa muốn phát triển không phải bằng “bản sao”, mà bằng “bản gốc” – với câu chuyện, văn hoá và sản phẩm phản ánh nhu cầu thực sự của người Việt.

Hiệu ứng Hàn Quốc lợi thế nhưng cũng là chiếc bẫy

Không thể phủ nhận: Hàn Quốc đã định hình xu hướng tiêu dùng châu Á. Thẩm mỹ Hàn Quốc hiện đại, tinh tế, gọn gàng và hợp thị hiếu. Chính vì vậy, nhiều thương hiệu Việt chọn cách mô phỏng phong cách ấy với hy vọng dễ tiếp cận khách hàng trẻ. Nhưng chính tại đây, “hiệu ứng Hàn Quốc” trở thành con dao hai lưỡi.

Một mặt, nó giúp thương hiệu Việt tạo cảm giác quen thuộc, dễ chấp nhận. Mặt khác, nó khiến thương hiệu thiếu cá tính, khó khác biệt và dễ bị so sánh bất lợi. Khi khách hàng nhận ra rằng thương hiệu Việt đang cố gắng giống một thương hiệu Hàn nào đó, niềm tin và sự tôn trọng sẽ giảm đi.

Các chuyên gia marketing nhận định rằng: làm thương hiệu nội địa phải bắt đầu từ chính nhu cầu môi trường bản địa, từ văn hóa, thói quen, tính cách và vấn đề của người Việt Nam. Hàn Quốc có thể là nguồn cảm hứng, nhưng không phải bản mẫu để sao chép.

Bản sắc thương hiệu nằm ở “câu chuyện Việt Nam”, không nằm ở thiết kế giống Hàn

Một thương hiệu mạnh không xây dựng bằng lớp vỏ bắt mắt, mà bằng giá trị cốt lõi: sản phẩm, niềm tin, triết lý, hành vi và cách kết nối với khách hàng. Nếu chỉ thay đổi màu sắc theo phong cách Hàn Quốc nhưng không có nội dung riêng, thương hiệu sẽ hời hợt và dễ trôi theo xu hướng.

Khách hàng Việt ngày càng tinh tế. Họ muốn thấy thương hiệu nào đó kể câu chuyện của chính mình, không phải phiên bản pha loãng của một thương hiệu Hàn Quốc đang thịnh hành. Những câu chuyện về nguồn nguyên liệu Việt Nam, sản xuất Việt Nam, công nghệ Việt Nam, con người Việt Nam – đó mới là nền tảng tạo ra cảm xúc thật và sự khác biệt bền vững.

Một thương hiệu Việt không cần phải quá “Hàn” để đẹp; nó cần đẹp theo cách phù hợp với người Việt. Thiết kế có thể tinh tế, hiện đại như Hàn Quốc, nhưng thông điệp phải mang linh hồn Việt Nam. Đây là cách các thương hiệu Nhật, Thái Lan hay Indonesia đã làm rất thành công trong hành trình vươn ra khu vực.

Thị trường Việt Nam không giống thị trường Hàn Quốc

Nhiều startup Việt mô phỏng mô hình kinh doanh, chiến lược marketing hay phong cách sản phẩm của Hàn Quốc mà quên rằng thị trường hai nước rất khác nhau. Cuộc sống đô thị, khí hậu, thu nhập, thói quen mua sắm, kỳ vọng sản phẩm đều khác biệt.

Người Hàn chú trọng da trắng sáng, người Việt chú trọng chống nắng, chống ô nhiễm. Người Hàn thích phong cách tối giản, người Việt thích sự tươi tắn và nhiều màu sắc. Người Hàn ưu tiên trải nghiệm tại cửa hàng, người Việt ưu tiên mua online và đánh giá từ người dùng thật.

Nếu thương hiệu Việt chạy theo mô hình Hàn Quốc mà bỏ qua sự khác biệt bản địa, thì sẽ rơi vào tình trạng “làm sản phẩm cho thị trường không tồn tại”. Nhà marketing giỏi không sao chép mô hình, mà chuyển hóa nó dựa trên nhu cầu người Việt Nam.

Thương hiệu Việt cần tìm “DNA riêng” để tồn tại dài hạn

Một thương hiệu chỉ trở thành thương hiệu mạnh khi có bản sắc riêng. Bản sắc ấy phải được lặp đi lặp lại trong thiết kế, tone giọng, sản phẩm và hành vi thương hiệu. Một thương hiệu bản sao không bao giờ trở thành thương hiệu mạnh dù được đầu tư nhiều hay có chiến dịch marketing rầm rộ.

DNA của thương hiệu Việt có thể đến từ: nguyên liệu Việt, văn hoá Việt, công nghệ Việt, vấn đề của người Việt hoặc chính giọng nói Việt Nam trong giao tiếp với khách hàng. Khi thương hiệu nội địa xây dựng được bản sắc riêng, khách hàng sẽ nhận ra ngay khi nhìn vào màu sắc, hình ảnh hoặc logo – đó là thứ mà sao chép không thể tạo ra.

Nhiều chuyên gia marketing nhấn mạnh rằng Việt Nam đang có một thế hệ tiêu dùng mới: tự tin hơn, yêu bản sắc dân tộc hơn, muốn ủng hộ thương hiệu Việt hơn. Đây là thời điểm tốt nhất để thương hiệu nội địa khẳng định bản sắc thay vì nhạt nhòa trong trào lưu Hàn Quốc.

Tương lai của thương hiệu Việt là sự sáng tạo, không phải sự sao chép

Sự phát triển của thị trường nội địa, xu hướng tiêu dùng bản địa hóa và sức cạnh tranh ngày càng tăng đang buộc thương hiệu Việt phải thay đổi tư duy. Sao chép chỉ là giải pháp ngắn hạn; sáng tạo mới là con đường dài hạn.

Thương hiệu Việt có thể học hỏi sự tinh tế trong thiết kế của Hàn Quốc, sự nghiêm túc trong sản xuất, sự chỉn chu trong trải nghiệm khách hàng, nhưng phải biến những điều đó thành phiên bản phù hợp với văn hóa của mình. Sâu xa hơn, thương hiệu nội địa cần hiểu rằng sức mạnh không đến từ việc “trông giống ai đó”, mà đến từ việc “không ai giống mình”.

Kết luận

Lời khuyên của các chuyên gia marketing dành cho doanh nghiệp Việt rất rõ ràng: làm thương hiệu nội địa đừng sao chép Hàn Quốc. Bởi vì sao chép không tạo ra giá trị bền vững, cũng không giúp thương hiệu chinh phục thị trường lâu dài. Thương hiệu Việt mạnh nhất khi kể câu chuyện Việt Nam bằng phong cách của chính mình – hiện đại nhưng không mất gốc, tinh tế nhưng không hòa lẫn.

Khi thương hiệu Việt tìm được bản sắc thật sự, đó mới là lúc họ có thể bước ra khỏi cái bóng của Hàn Quốc và tạo dấu ấn riêng trên thị trường.